Taliban'dan "Çin, Afganistan'daki maden faaliyetleriyle ilgili sözlerini tutmadı" iddiası

Afganistan'da Taliban yönetimi Maden ve Petrol Bakan Vekili Şehabeddin Dilaver, Logar vilayetindeki bakır madenini işletme hakkını elinde tutan Çin devlet şirketinin verdiği sözleri yerine getirmediğini öne sürdü.

Afganistan'ın resmi televizyonu RTA'ya konuşan Dilaver, ülkedeki maden ocaklarındaki çalışmalarla ilgili bilgi verdi.

Dilaver, "Logar vilayetindeki Mis-i Aynek Madeni'nin işletme hakkını elinde bulunduran Çin şirketi, anlaşmada yer alan sözlerini yerine getirmedi. (Söz konusu şirket, madeni işletmemek için) şimdiye kadar birçok bahane öne sürdü." dedi.

Söz konusu bakır madeninde çalışacak Çinlilere vize verilmemesi ve maden alanından tarihi eser çıkması gibi bahanelerle Çin şirketinin madeni işletmekten geri durduğuna değinen Dilaver, "Anlaşmaya göre Çin, çıkarttığı bakırı Afganistan'da işleyecekti. Bunu yapmadı. Bölgede 400 kilovatsaat elektrik üreten termik santral kuracak ve bir de demir yolu hattı yapacaktı. Bunları da gerçekleştirmedi." ifadesini kullandı.

Dilaver 2008'de imzalanan anlaşmanın koşullarının yerine getirilmesi için Çinli heyetle görüşmelerin sürdüğünü belirtti.

- "Biz iş başına geldikten sonra yolsuzluklara son verdik"

Taliban öncesi hükümetler döneminde ülkedeki madenlerin yolsuzluk ve rüşvetle bazı şirketlere verildiğini dile getiren Dilaver, "Celalabad vilayetindeki bir nefrit taşı madenini ihaleye çıkarttık. 250 şirket ihaleye girdi. İhaleyi tonunu 1 milyon 760 bin afgani (yaklaşık 18 bin dolar) karşılığında bir Afgan şirketi kazandı. Eskiden bu madenler, yolsuzluk ve rüşvetle 300 bin afganiye (yaklaşık 3 bin dolar) veriliyordu. Bunun dışında kaçak olarak işletiliyordu. Biz iş başına geldikten sonra bu yolsuzluklara son verdik." dedi.

Dilaver ülkedeki madenlerden gelir elde etmeye başladıklarını ifade ederek, "Şu an madenden birçok gelirimiz var. Gelecek günlerde sadece kömür madeninden yaklaşık 40 milyon afgani (yaklaşık 4 milyon dolar) gelirimizin olmasını bekliyoruz." şeklinde konuştu.

Çin'in devlet şirketi MJAM-MCC, Afganistan'ın en büyük bakır madenlerinden biri olduğu belirtilen Mis-i Aynek Madeni'nin işletimini 30 yıllığına kiralamıştı. Ancak proje, 2008'den bu yana hayata geçirilmeyi bekliyor.